Het moment dat je je eerste menstruatie krijgt kan spannend, verwarrend en soms zelfs eng zijn. Of je nu al ongesteld bent geworden of je voorbereidt op wat komen gaat, hier lees je alles wat je moet weten!
Wat is menstruatie?
Menstruatie, ook wel ongesteldheid genoemd, is een bloeding die elke maand terugkomt en meestal tussen de drie en zeven dagen duurt. Het bloed dat uit je vagina komt, is vermengd met slijm, en het is een natuurlijk verschijnsel.
De meeste meisjes krijgen hun eerste menstruatie tussen hun 10e en 16e. Je lichaam verandert voordat je ongesteld wordt, zoals de ontwikkeling van borsten en schaamhaar. Het is heel normaal dat jij misschien later ongesteld wordt dan je vriendinnen. Elk lichaam is anders!
Je blijft menstrueren van de puberteit tot de overgang (menopauze), behalve tijdens een zwangerschap.
Tip: Als je na je 16e nog niet ongesteld bent, is het verstandig om met je huisarts te praten.
De 4 fasen van de cyclus:
1. Menstruatiefase
Dit is wanneer je bloeding begint. Het duurt drie tot zeven dagen, waarbij je de eerste twee dagen meestal het hevigst bloedt. Je kunt last hebben van menstruatiepijn of krampen. Dit komt doordat je baarmoeder zich aanspant om het slijmvlies los te laten.
2. Folliculaire fase
Deze fase begint al tijdens je menstruatie en duurt ongeveer 14 dagen. In je eierstokken zitten eicellen, en elke maand ontwikkelt één daarvan zich verder. Dit proces wordt gestuurd door de hormonen FSH (follikelstimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon). FSH zorgt ervoor dat de eicel in een follikel (eiblaasje) begint te rijpen, terwijl LH helpt bij de voorbereiding op de eisprong. Tegelijkertijd wordt er oestrogeen vrijgegeven.
Oestrogeen speelt een grote rol in je lichaam. Naast het dikker maken van het baarmoederslijmvlies, beïnvloedt oestrogeen ook je stemming, energie en hersenfunctie. Wanneer de oestrogeenniveaus fluctueren, zoals aan het begin van je menstruatiecyclus, kan dit leiden tot stemmingswisselingen. Dit komt omdat oestrogeen invloed heeft op de aanmaak van serotonine, een stofje in je hersenen dat je humeur reguleert.
3. Ovulatie (eisprong)
Rond de 14e dag van je cyclus komt de rijpe eicel vrij uit je eierstok en reist door de eileiders naar de baarmoeder. Dit is de periode waarin je het meest vruchtbaar bent. In het begin van je menstruatie kan je cyclus onregelmatig zijn, dus je weet misschien niet precies wanneer je eisprong is. Wil je niet zwanger worden, gebruik dan altijd een voorbehoedsmiddel, zoals een condoom.
Na de eisprong begint je lichaam progesteron aan te maken.
Progesteron heeft meerdere functies. Het bereidt je baarmoeder voor op een mogelijke zwangerschap door het baarmoederslijmvlies dikker en voedzamer te maken, zodat een bevruchte eicel zich kan innestelen. Daarnaast helpt progesteron om je lichaamstemperatuur iets te verhogen, wat je stofwisseling stimuleert. Ook heeft dit hormoon een kalmerend effect op je zenuwstelsel, wat je kan helpen om je rustiger te voelen, maar het kan soms ook leiden tot vermoeidheid of somberheid vlak voor je menstruatie.
4. Luteale fase
Na de ovulatie bereidt je baarmoeder zich voor op een mogelijke zwangerschap. Als de eicel niet wordt bevrucht, wordt het baarmoederslijmvlies afgebroken, en word je weer ongesteld.
Als tiener ben je nog aan het groeien en ontwikkelen, wat betekent dat je hormonen zich nog stabiliseren. Dit kan ervoor zorgen dat je cyclus onregelmatig is en je je soms emotioneel of prikkelbaar voelt. En als je moeder ook nog eens in de overgang zit, kan het een echte uitdaging zijn! Jullie kunnen allebei met hormoonwisselingen en stemmingswisselingen worstelen. Heel gezellig dus! 😅
Menstruatieklachten
Ongesteld zijn is niet altijd even prettig. Hier zijn enkele veelvoorkomende klachten:
• Menstruatiepijn/krampen
• Hoofdpijn
• Rugpijn
• Puistjes
• Vermoeidheid
• Hevige bloedingen
• Wisselende stemmingen
Wat te doen bij klachten?
Als je veel pijn hebt of je zorgen maakt over hevige bloedingen, is het belangrijk om hierover te praten. Je bent niet alleen! Veel meisjes ervaren vergelijkbare problemen. Praat met een ouder, een vriendin of je huisarts als je twijfelt. Soms helpt het om een warmwaterkruik op je buik te leggen, te bewegen of pijnstillers te nemen.
Onthoud dat je menstruatiecyclus in het begin onregelmatig kan zijn. Het duurt vaak twee jaar voordat je lichaam een vast ritme heeft gevonden.
Menstruatie & voorbehoedsmiddelen
Tijdens je menstruatiecyclus, vooral rond de ovulatie, ben je vruchtbaar. Als je seks hebt en niet zwanger wilt worden, is het belangrijk om altijd een voorbehoedsmiddel te gebruiken, zoals een condoom.
Hulp nodig?
Heb je vragen of maak je je zorgen over je menstruatie? Aarzel niet om contact op te nemen met iemand die je vertrouwt, of met een professional die je kan adviseren. Samen komen jullie er vast uit!
Heb je nog meer vragen? Laat het gerust weten, ik help je graag verder!