Niet alle veranderingen in onze jaren 40 en 50 zijn welkom : (
Tijdens de overgang ervaren veel vrouwen fysieke veranderingen in de vagina en vulva. Dit wordt veroorzaakt door daling van de oestrogeenspiegels en kan symptomen zoals droogheid en urineweginfecties veroorzaken. De gevolgen hiervan zijn:
1. Seks kan ongemakkelijk zijn of zelfs pijnlijk
De vagina heeft een dikke wand die bestaat uit plooien, dit zijn “rimpels waardoor de vagina kan uitzetten om plaats te bieden aan een baby of penis”. Tijdens de overgang ervaren veel vrouwen klachten door het dunner worden van die laag; bovendien worden die plooien vlakker, waardoor de vagina niet kan uitzetten.
Het gevolg van deze veranderingen is dat penetratie pijnlijk kan zijn, zelfs als je opgewonden bent.
Als geslachtsgemeenschap pijnlijk is – denk aan ‘stekende’ of ‘vurige’ pijn – kan er een probleem zijn bij de opening van je vagina. Er zijn soms ontstoken rode vlekken te zien en aanraking is pijnlijk. Afgezien van geslachtsgemeenschap, kan je in het algemeen branderigheid of irritatie voelen.
2. Een branderig gevoel tijdens plassen
De weefsels die de vagina en urethra bekleden zijn vergelijkbaar, in die zin dat ze beide oestrogeenreceptoren hebben. Wanneer de oestrogeenspiegels dalen, beginnen deze weefsels op te drogen, waardoor “slechte” bacteriën een kans krijgen om zich te nestelen. “De perfecte voedingsbodem voor een infectie in de blaas en urethra”. Veel drinken, goed uitplassen en een goede plashouding zijn daarbij belangrijk.
Cranberry-supplementen of D-mannose kunnen ook helpen voorkomen dat bacteriën aan de wand van de blaas blijven kleven.
3. De vulva ziet er anders uit
De overgang veroorzaakt veranderingen in meer dan alleen de vagina; het kan ook het uiterlijk van de vulva veranderen. De kleine schaamlippen kunnen verdunnen en afvlakken en na verloop van tijd verliezen sommige vrouwen hun kleine schaamlippen volledig. Daarnaast kunnen er rode of witte vlekjes of wondjes ontstaan die erg pijnlijk kunnen zijn of jeuken.
Problemen van buitenaf kunnen penetratie onmogelijk maken en ook kan fietsen, lopen of zitten ongemakkelijk worden. Heb je het idee dat jouw vagina of vulva verandert en twijfel je of je er wat mee moet? Jouw huisarts of een verloskundig overgangsconsulent kan dit onderzoeken en advies geven over behandeling.
4. Het microbioom van de vagina kan veranderen
Het is niet ongebruikelijk dat de vaginale pH verandert tijdens de overgang. Een normale, gezonde vaginale pH is laag. Naarmate een vrouw atrofie ontwikkelt, neemt die pH toe. Een stijging van de pH alleen zal geen symptomen veroorzaken, maar deze verandering kan het vaginale microbioom (een netwerk van bacteriën) veranderen, wat leidt tot een verhoogd risico op vaginale infecties. Het inbrengen van vaginale oestrogeen (creme of canule) kan de pH-waarden verlagen en “goede” vaginale bacteriën verbeteren. Praat met je huisarts of overgangsconsulent voor advies.
5. Je kunt een beetje urine verliezen als je hoest
Als de “plasdrang” zo sterk toeslaat dat je moeite hebt om de badkamer te halen, kan je bekkenbodem zwak zijn. Veel symptomen van incontinentie komen van de bekkenbodem. Een bekkenbodemfysiotherapeut kan nuttig zijn, zij kijken gericht naar de oorzaak van jouw klachten en helpen jou de bekkenbodem sterk te maken of juist meer te ontspannen.
Deze veranderingen treft bijna 80% van de postmenopauzale vrouwen. Uit studies blijkt dat slechts 8% hiervoor behandeld wordt.
Het tekort kan worden aangevuld door lokaal oestrogeen aan te brengen d.v.m een crème, gel of het inbrengen van een canule.
Deze behandeling is ook mogelijk voor vrouwen die zijn behandeld tegen borstkanker.
Deze behandeling is alleen op recept verkrijgbaar.
Kijk af en toe met een spiegeltje naar je vulva zodat je veranderingen kan opmerken. Heb je klachten? Blijf er dan niet mee rondlopen.
Soms is vaginaal onderzoek nodig voor een juiste diagnose. Met mijn verloskundige achtergrond kan ik jou hierover goed informeren.
